Ergenlerin Madde Kullanımıyla İlişkili Kişilik Özellikleri ve Benlik Algısı: Psikososyal Bir Değerlendirme

Adana, M. ve Yeşilfidan, D. (2023). Ergenlerde madde kullanımı ve psikososyal faktörler üzerine sistematik bir derleme. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 56(2), 215–238.

American Psychiatric Association. (2013). Ruhsal bozuklukların tanısal ve istatistiksel el kitabı (5. baskı). Washington, DC: Author.

Bandura, A. (1997). Öz-yeterlik: Denetim gücünün kullanımı. New York: W.H. Freeman.

Baumrind, D. (1991). Ebeveynlik tarzlarının ergenlerin yeterlikleri ve madde kullanımı üzerindeki etkisi. The Journal of Early Adolescence, 11(1), 56–95.

Botvin, G. J. ve Griffin, K. W. (2007). Alkol, tütün ve diğer madde kullanımını önlemeye yönelik okul temelli programlar. International Review of Psychiatry, 19(6), 607–615.

Brown, B. B. ve Larson, J. (2009). Ergenlikte akran ilişkileri. R. M. Lerner ve L. Steinberg (Ed.), Ergenlik psikolojisi el kitabı (3. baskı, s. 74–103) içinde. Hoboken, NJ: Wiley.

Casey, B. J., Getz, S. ve Galvan, A. (2008). Ergen beyni. Developmental Review, 28(1), 62–77.

Caspi, A., Begg, D., Dickson, N., Harrington, H., Langley, J., Moffitt, T. E. ve Silva, P. A. (1997). Kişilik farklılıkları genç yetişkinlikte sağlık risk davranışlarını öngörür: Boylamsal bir çalışma. Journal of Personality and Social Psychology, 73(5), 1052–1063.

Clark, D. B., Cornelius, J., Wood, D. S. ve Vanyukov, M. (2004). Madde kullanım bozukluğu olan ebeveynlerin çocuklarında psikopatoloji risk aktarımı. American Journal of Psychiatry, 161(4), 685–691.

Cloninger, C. R., Sigvardsson, S., Gilligan, S. B., von Knorring, A. L., Reich, T. ve Bohman, M. (1988). Alkolizmin genetik heterojenliği ve sınıflandırılması. Advances in Alcohol and Substance Abuse, 7(3–4), 3–16.

Çakmak, A. ve Biçer, M. (2020). Ergenlerde madde kullanımı ve kişilik özellikleri arasındaki ilişki. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 11(2), 91–102.

Çelik, A. (2006). Madde bağımlılığı ve gençlik: Sosyolojik bir değerlendirme. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.

Erikson, E. H. (1968). Kimlik: Gençlik ve kriz. New York: Norton.

Elek, E., Miller-Day, M. ve Hecht, M. L. (2006). Kişisel, normatif ve tanımlayıcı normların ergen madde kullanımı üzerindeki etkileri. Journal of Drug Issues, 36(1), 147–172.

Freud, S. (1995). Psikanaliz üzerine dersler (M. Yalın, Çev.). İstanbul: Payel Yayınları.

Gázquez, J. J., Pérez-Fuentes, M. C., Carrión, J. J. ve Molero, M. M. (2016). Ergenlikte madde kullanımı: Sosyal, ailesel ve bireysel faktörlerin etkisi. Psychology Research and Behavior Management, 9, 123–130.

Hawkins, J. D., Catalano, R. F. ve Miller, J. Y. (1992). Ergenlikte ve erken yetişkinlikte alkol ve madde kullanımına ilişkin risk ve koruyucu faktörler. Psychological Bulletin, 112(1), 64–105.

Hussong, A. M., Jones, D. J., Stein, G. L., Baucom, D. H. ve Boeding, S. (2017). Alkol kullanımına ve bağımlılığına giden içselleştirilmiş bir yol. Psychology of Addictive Behaviors, 25(3), 390–404.

Johnston, L. D., O’Malley, P. M., Miech, R. A., Bachman, J. G. ve Schulenberg, J. E. (2022). 1975–2021 Madde kullanımı ulusal izleme araştırması: Ergenlerde madde kullanımı üzerine temel bulgular. Ann Arbor: Michigan Üniversitesi Sosyal Araştırmalar Enstitüsü.

Kandel, D. B. ve Davies, M. (1986). Ergenlikte depresif belirtilerin yetişkinlikteki sonuçları. Archives of General Psychiatry, 43(3), 255–262.

Kavas, E. ve Bilgin, M. (2015). Ergenlerde benlik saygısı ve madde kullanımı arasındaki ilişki. Türk Psikoloji Dergisi, 30(75), 41–55.

Kaya, A., Yüncü, Z. ve Karaca, S. (2014). Ergenlik dönemi özellikleri ve riskli davranışlar. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 6(3), 230–245.

Keleş, H. (2024). Ergenlerde kişilik özellikleri ile madde kullanım eğilimi arasındaki ilişki (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Khantzian, E. J. (1997). Madde kullanım bozukluklarının öz-ilâç hipotezi: Yeniden değerlendirme ve yeni uygulamalar. Harvard Review of Psychiatry, 4(5), 231–244.

Kumpfer, K. L. ve Bluth, B. (2004). Madde bağımlısı ebeveynlerin çocuklarında madde kullanımına karşı direnç veya yatkınlık öngören ebeveyn–çocuk süreçleri. Substance Use and Misuse, 39(5), 671–698.

McCrae, R. R. ve Costa, P. T. (2008). Beş faktör kişilik kuramı. O. P. John, R. W. Robins ve L. A. Pervin (Ed.), Kişilik el kitabı: Kuram ve araştırma (3. baskı, s. 159–181) içinde. New York: Guilford Press.

Ögel, K., Taner, S., Eke, C. Y. ve Çorapçıoğlu, A. (2013). Türkiye’de ergenlerde madde kullanım yaygınlığı araştırması. İstanbul: Yeniden Sağlık ve Eğitim Derneği Yayınları.

Rosenberg, M. (1965). Toplum ve ergen benlik imgesi. Princeton, NJ: Princeton University Press.

Santrock, J. W. (2021). Yaşam boyu gelişim (G. Yüksel, Çev.). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.

Shedler, J. ve Block, J. (1990). Ergenlerde madde kullanımı ve psikolojik sağlık: Boylamsal bir inceleme. American Psychologist, 45(5), 612–630.

Simons-Morton, B. ve Farhat, T. (2010). Ergenlerde akran gruplarının sigara içme davranışına etkisine dair yeni bulgular. Journal of Primary Prevention, 31(4), 191–208.

Steinberg, L. (2010). Ergenlikte risk alma davranışının ikili sistem modeli. Developmental Psychobiology, 52(3), 216–224.

Steinberg, L. (2017). Ergenlik (11. baskı). New York: McGraw-Hill.

Terracciano, A., Löckenhoff, C. E., Crum, R. M., Bienvenu, O. J. ve Costa, P. T. (2008). Madde kullanıcılarının Beş Faktör Modeli kişilik profilleri. BMC Psychiatry, 8(22), 1–10.

UNODC (United Nations Office on Drugs and Crime). (2023). Dünya Uyuşturucu Raporu 2023. Viyana: Birleşmiş Milletler Yayını.

Volkow, N. D., Koob, G. F. ve McLellan, A. T. (2016). Bağımlılık hastalığı modeline ilişkin nörobiyolojik gelişmeler. New England Journal of Medicine, 374(4), 363–371.

Wills, T. A. ve Dishion, T. J. (2004). Mizaç ve ergenlerde madde kullanımı: Gelişen öz-denetimin etkileşimli bir analizi. Journal of Clinical Child and Adolescent Psychology, 33(1), 69–81.

Zimmerman, M. A. (2000). Güçlenme kuramı: Psikolojik, örgütsel ve toplumsal analiz düzeyleri. J. Rappaport ve E. Seidman (Ed.), Toplum psikolojisi el kitabı (s. 43–63) içinde. New York: Kluwer Academic/Plenum Publishers.

Zuckerman, M. (2007). Duyum arayışı ve riskli davranış. Washington, DC: American Psychological Association.