A Sociological Evaluation of Perceptions of Gender and Gender Identity


Abstract views: 29 / PDF downloads: 14

Authors

  • Sare KARA Dokuz Eylül Üniversitesi
  • Serkan NACAK Dokuz Eylül Üniversitesi Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Anabilim Dalı

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.15719183

Keywords:

Sexual orientation, LGBT, social exclusion, gender

Abstract

This study examines the processes of social marginalization of LGBTI+ individuals by

addressing the concepts of gender, sexual orientation and identity from theoretical and historical perspectives. In particular, the study analyzes how social norms shape individuals through gender roles and heteronormative structures; and the effects of these processes on LGBTI+ individuals' self-perception, coming out experience and mental health.

The theoretical framework, which points out that gender is a socially constructed phenomenon rather than a biological one, has been shaped by the contributions of theorists such as Freud, Parsons and Butler. Judith Butler's theory of "performativity of gender" argues that individuals' identities are not fixed; they are constructed through repeated social actions. However, Connell's concept of "hegemonic masculinity" explains the process by which masculinity becomes the norm in society, while revealing how these norms exclude LGBTI+ individuals. In addition, discussions based on queer theory go beyond traditional identity categories and draw attention to the fluid nature of gender and sexuality. Michel Foucault’s approach within the framework of discourse and power relations has been used to explain how sexual identities are pathologized and controlled.

As a result, this study reveals that gender and sexuality are multi-layered and transformable structures constructed at both individual and social levels; It offers a critical and comprehensive theoretical framework against the discrimination that LGBTI+ individuals face. Various sexual orientations are subject to social exclusion. This situation is clearly seen when we look at the high rates of LGBT youth being subject to social exclusion in Turkey and around the world. In this study, sexual orientation will be addressed from a sociological perspective, and will be discussed by using sociological theoretical approaches and various research results in the literature.

Author Biography

Serkan NACAK, Dokuz Eylül Üniversitesi Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Anabilim Dalı

Kişisel Bilgiler

Adı ve Soyadı Serkan NACAK
E-postası/Web Sayfası serkannacak01@mail.com
Bildiği Yabancı Diller İngilizce
Uzmanlık Alanı Aile Danışmanlığı, Davranış Bilimleri, Kariyer Psikolojik

Danışmanlığı, Önleyici Rehberlik, Sosyoloji
Öğrenim Bilgileri
Üniversite Bölüm Yıl
Lisans Hacettepe Üniversitesi Sosyal Hizmetler 2004
Lisans Anadolu Üniversitesi Siyaset Bilimi ve

Kamu Yönetimi 2014

Lisans Atatürk Üniversitesi Halkla İlişkiler ve

Tanıtım 2025
Yüksek Lisans Kırıkkale Üniversitesi Aile Danışmanlığı ve
Eğitimi 2021

Yüksek Lisans Aydın Adnan

Menderes Üniversitesi Sosyoloji 2023
Yüksek Lisans Sakarya Üniversitesi Önleyici Rehberlik
Hizmetleri 2024

Yüksek Lisans Çanakkale Onsekiz

Mart Üniversitesi Davranış Bilimleri 2025
Akademik Eserler

(Makale, kitap, kitap bölümü, bildiri, poster, sergi, konser vb. eserlerden kaynakça yazım

kurallarına göre en fazla 10 eser yazılmalıdır.)
Tezden üretilen yayınlar * ile işaretlenmelidir.

Serkan Nacak, (2025, 3-6 Şubat) Afetlerin aile dinamikleri üzerindeki psikolojik etkileri ve aile
yapısındaki değişiklikler. [Bildiri sunumu] III.Uluslararası Afet Kongresi,
Kahramanmaraş.
Serkan Nacak, (2025, 3-6 Şubat) Afetlerin birey psikolojisi üzerindeki etkileri: Depresyon,
anksiyete ve travma sonrası stres bozukluğu. [Bildiri sunumu] III.Uluslararası Afet
Kongresi, Kahramanmaraş.
Serkan Nacak, (2025, 07-08 Şubat) Kadına yönelik şiddetin medya temsili: Haberler, diziler
ve filmler üzerine sosyolojik bir analiz. [Bildiri sunumu] I.Uluslararası Kadın
Arştırmaları Kongresi, Kayseri.
Serkan Nacak, (2025, 07-08 Şubat) Kadınlarda madde kullanımının önlenmesi ve tedavi
yöntemleri.. [Bildiri sunumu] I.Uluslararası Kadın Arştırmaları Kongresi, Kayseri.

Serkan Nacak, (2025, 21-23 Şubat) Kadına yönelik şiddetin medya temsili: Haberler, diziler
ve filmler üzerine sosyolojik bir analiz. [Bildiri sunumu] Uluslararası Hevsel
Bilimsel Çalışmalar Kongresi, Diyarbakır.
Serkan Nacak, (2025, 21-23 Şubat) Kadına yönelik şiddetin sosyolojik temelleri: Ataerkil
yapının gölgesinde kadın kimliği. [Bildiri sunumu] Uluslararası Hevsel Bilimsel
Çalışmalar Kongresi, Diyarbakır.
Serkan Nacak, (2025, 07-09 Mart) Travma sonrası stress bozukluğu tedavisinde bilişsel
yeniden yapılandırma tekniklerinin etkililiği. [Bildiri sunumu] II.Uluslararası
Karadeniz Bilimsel Çalışmalar Kongresi, Trabzon.
Serkan Nacak, (2025, 07-09 Mart) Sosyal fobi tedavisinde bilişsel terapilerin etkinliği: Bir
meta-analiz çalışması.. [Bildiri sunumu] II.Uluslararası Karadeniz Bilimsel
Çalışmalar Kongresi, Trabzon.
Serkan Nacak, (2025, 15-16 Mart) Bilişsel davranışçı terapilerin ve alternative psikoterapilerin
karşılaştırmalı analizi. [Bildiri sunumu] II.Uluslararası Ege Bilimsel Çalışmalar
Kongresi, Muğla.
Serkan Nacak, (2025, 15-16 Mart) Psikolojik danışmanlık sürecinde bilişsel terapilerin
etkililiği: Kurumsal bir değerlendirme. [Bildiri sunumu] II.Uluslararası

References

Akın, A. (2007). Toplumsal cinsiyet (gender) ayrımcılığı ve sağlık. Toplum Hekimliği Bülteni, 26(2), 1–9.

Aşkın, M. (2007). Kimlik ve giydirilmiş kimlikler. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(10), 213–220.

Baird, V. (2016). Cinsel Çeşitlilik: Yönelimler, Politikalar, Haklar ve İhlaller (H. Demirtaş, Çev.). Metris Yayıncılık. (Orijinal eser 2001)

Bayer, R. (1981). Homosexuality and American Psychiatry: The Politics of Diagnosis. Princeton University Press.

Bem, S. (1993). The lenses of gender: Transforming the debate on sexual inequality. Yale University Press.

Blumer, H. (1986). Symbolic interactionism: Perspective and method. University of California Press.

Boell, S. K., & Cecez-Kecmanovic, D. (2015). On being ‘systematic’ in literature reviews. Formulating Research Methods for Information Systems, 48(1), 48–65.

Braun, V., & Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychology. Qualitative Research in Psychology, 3(2), 77–101.

Butler, J. (1999). Gender trouble: Feminism and the subversion of identity. Routledge.

Butler, J. (2005). Cinsiyet Belası: Feminizm ve Kimliğin Altüst Edilmesi (A. Yılmaz, Çev.). Metis Yayınları.

Butler, J. (2008). Cinsiyet Belası: Feminizm ve Kimliğin Altüst Edilmesi (2. baskı). Metis Yayınları.

Connell, R. W. (1998). Toplumsal Cinsiyet ve İktidar: Toplum, Kişi ve Cinsel Politika (C. Soydemir, Çev.). Ayrıntı Yayınları.

Cotter, A. (2010). Sexual Orientation and Human Rights: A Global Overview. Amnesty International Publications.

Dinçkol, D. (2005). Toplumsal Cinsiyet ve Medyada Temsili. Mor Çatı Yayınları.

Duman, Ö. (2018). Eşcinsel bireylerde içselleştirilmiş homofobi ve açılım süreciyle ilişkisinin değerlendirilmesi (Yüksek lisans tezi). Üsküdar Üniversitesi, İstanbul.

Entwistle, J. (2012). Cinsiyet/toplumsal cinsiyet. In C. Jenks (Ed.), Temel Sosyolojik Dikotomiler (ss. 220–221). Nota Bene.

Eroğlu, D. (2015). Ebeveynlerine açılan ve açılmayan lezbiyen ve gey bireylerde psikolojik uyum ve başa çıkmanın karşılaştırılması (Yüksek lisans tezi). Maltepe Üniversitesi, İstanbul.

Ertan, C. (2009). Hegemonik erkeklik ve eşcinsellik. In Anti-Homofobi Kitabı (ss. 156–160). Ayrıntı Yayınları.

Ertetik, İ. (2010). Coming out as a political act in LGBT movement in Turkey (Yüksek lisans tezi). Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.

Foucault, M. (2003). Cinselliğin Tarihi (1. cilt). Ayrıntı Yayınları.

Foucault, M. (2005). Özne ve İktidar (O. Akınhay & I. Ergüden, Çev.). Ayrıntı Yayınları.

Göker, Ö. (2010). Yazılı basında homofobi ve transfobinin yansımaları. In Anti-Homofobi Kitabı 2 (ss. 206–208). Ayrıntı Yayınları.

Göregenli, M. (2009a). Ayrımcılığın şiddeti: Nefret suçları. In Anti-Homofobi Kitabı (ss. 49–54). Ayrıntı Yayınları.

Görgülü, P. (2011). İkili cinsiyet iktidarında trans varlığı. Kaos GL, 118, 27.

Güner, U. (2015). Heteroseksist ayrımcılığın eşcinsel, biseksüel ve trans yaşamlara yansımaları. In Y. Tar (Ed.), Çalışma Hayatında Ayrımcılık ve Mücadele (ss. 113–138). Kaos Yayınları.

Güner, U., Kalkan, P., Öz, Y., Özsoy, E. C., & Söyle, F. (2011). Türkiye’de Cinsel Yönelim veya Cinsiyet Kimliği Temelinde Ayrımcılığın İzlenmesi Raporu. İstanbul Üniversitesi, İnsan Hakları Merkezi.

Güzel, Ö. D. (2017). Lezbiyen, gey, biseksüel ve transseksüellerin sosyal dışlanma deneyimleri (Yüksek lisans tezi). Başkent Üniversitesi, Ankara.

Jagose, A. (2017). Queer Teori: Bir Giriş (A. Toprak, Çev.). Nota Bene.

Kabacaoğlu, G. (2015). Gey ve Lezbiyenlerde Açılma Süreci: Nitel Bir Çalışma (Yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.

Kayır Öztunalı, G. (2015). Sosyolojik değerlendirme: LGBT bireyler açısından cinsiyet kimlikleri meselesi. Eğitim Bilim Toplum, 13, 73–97.

Madran Demirtaş, A. H. (2003). Sosyal kimlik kuramı: Temel kavram ve varsayımlar. İletişim Araştırmaları, 1(1), 123–144.

Özdemir, E. (2010). Kimlik kavramı ve teorik yaklaşımlar. Eğitim Bilim Toplum, 8(32), 9–29.

Riccardo, C., César, R., & Claudio, C. (2016). Discrimination and mental health of LGBT youth in Mexico. Journal of Youth Studies, 19(8), 1012–1029.

Sancar, S., Acuner, S., Üstün, İ., Bora, A., & Romaniuc, L. (2006). Bir de Buradan Bak: Cinsiyet Eşitsizliği Bir “Kadın Sorunu” Değil, Toplumun Sorunudur. KADER Yayınları.

Sapancalı, F. (2005). Sosyal Dışlanma. Dokuz Eylül Yayınları.

Savin-Williams, R. C. (2005). The New Gay Teenager. Harvard University Press.

Şafak, Y. (2012). LGBT Öğrenciler ve Aileleri ile Çalışan Öğretmenler İçin Eğitim Broşürü (1. baskı). Kaos GL – Ayrıntı Yayınları.

Şahin, T. (2009). Sosyal dışlanma ve yoksulluk ilişkisi (Uzmanlık tezi). T.C. Başbakanlık Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Genel Müdürlüğü.

Şenel, B. (2014). Cinsel yönelim ayrımcılığının gündelik hayata yansımaları (Yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.

Söyle, F., Demirbaş, H. B., Kaptan, S., & Hun, S. (2017). Cinsiyet Geçiş Kılavuzu (H. Çelik, Ed.). Punto Baskı.

Stevens, H. (2011). Gay ve Lezbiyen Yazını. Sel Yayıncılık.

Taratanoğlu, Ş. (2010). Sosyal dışlanma: Küreselleşme perspektifinden bir kavramsallaştırma çabası. Sosyoloji Konferansları Dergisi, 42, 1–13.

Timisi, N. (1997). Medyada Cinsiyetçilik. KSSGM Yayını.

Yıldırım, L. (2014). Sosyal dışlanma karşısında eşcinsel kimliğin kurulumu (Yüksek lisans tezi). Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi, Karaman.

Yüksel, Ş. (2010). Eşcinsellik, sosyal dışlanma ve ruh sağlığı sorunlarına yaklaşım. In Anti-Homofobi Kitabı 2 (ss. 79–84). Ayrıntı Yayınları.

Young, I. M. (2009). Throwing Like a Girl and Other Essays in Feminist Philosophy and Social Theory. Oxford University Press.

Published

2025-06-20

How to Cite

KARA, S., & NACAK, S. (2025). A Sociological Evaluation of Perceptions of Gender and Gender Identity. ASES EDUSCI (INTERNATIONAL JOURNAL OF EDUCATIONAL SCIENCES) ISSN: 2822-6844, 5(1), 289–311. https://doi.org/10.5281/zenodo.15719183