ÖZEL EĞİTİMDE BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİNİN KULLANIMI: DOKÜMAN İNCELEMESİ

Abstract

ÖZET

Teknoloji ve bilginin senkronize gelişimi hayatın bütün alanlarını da etkilemekte ve genel olarak bilişim teknolojileri olarak karşımıza çıkmaktadır. Bilişim teknolojileri alanındaki gelişmeler özel eğitimde kullanımının artmasına da neden olmuştur. Yapılan bu çalışmada da bilişim teknolojilerinin özel eğitimde kullanımını incelemek amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda 2000-2022 yılları arasında özel eğitim alanında bilişim teknolojilerinin kullanımı ile ilgili 30 araştırma makalesi ve 10 tez çalışması olmak üzere toplamda 40 çalışma doküman incelemesi yolu ile taranmıştır. Çalışmalar içerik analizi yöntemi ile analiz edilmiştir. Araştırma sonunda yıllara göre dağılım bağlamında yapılan çalışmaların 2019, 2020 ve 2022 yılları arasında yoğunlaştığı ortaya çıkmıştır. Yapılan çalışmalarda en çok bilgisayar programlarının ve web tabanlı yazılımlar kullanılırken sanal gerçeklik uygulamaları ve animasyonların çok fazla kullanılmadığı ortaya çıkmıştır. Çalışmaların çoğunun özel eğitim öğretmenleri ve zihin engelli bireyler ile yürütüldüğü görülmüştür. Söz konusu çalışmalarda kullanılan araştırma yöntemlerine bakıldığında ise en çok nitel araştırma yöntemlerinin kullanıldığı görülmüştür. Devamında ise özel eğitimde bilişim teknolojilerinin etkililiğinin ortaya konması için nicel ve deneysel çalışmaların da yapıldığı ortaya çıkmıştır. İncelenen çalışmaların büyük bir çoğunluğu özel eğitimde bilişim teknolojilerinin kullanımının olumlu etkileri olduğu görülmüştür. Çalışmanın sonunda yapılan analizlerin sonuçlarına göre çeşitli öneriler sunulmuştur.

            ABSTRACT

The synchronous development of technology and information affects all areas of life and generally appears as information technologies. Developments in the field of information technologies have also led to an increase in its use in special education. In this study, it is aimed to examine the use of information technologies in special education. For this purpose, a total of 40 studies, including 30 research articles and 10 dissertations, on the use of information technologies in the field of special education between the years 2000-2022 were scanned through document analysis. Studies were analyzed by content analysis method. At the end of the study, it was revealed that the studies conducted in the context of distribution by years concentrated between 2019, 2020 and 2022. In the studies, it has been revealed that while computer programs and web-based software are mostly used, virtual reality applications and animations are not used much. It was observed that most of the studies were conducted with special education teachers and individuals with intellectual disabilities. When the research methods used in these studies are examined, it is seen that the most qualitative research methods are used. Subsequently, it was revealed that quantitative and experimental studies were also carried out to reveal the effectiveness of information technologies in special education. The majority of the studies examined have shown that the use of information technologies in special education has positive effects. Various suggestions were presented according to the results of the analyzes made at the end of the study.