Özel Eğitim Öğretmenlerinin Öğretimsel Liderliği

Abstract

Özet

Lider, belirlenen bir amaç doğrultusunda bir araya gelmiş insanların yönlendirilmesine ve güdülendirilmesine katkı sağlayan, onlara yol gösteren kişidir. Hedefe ulaşmada yönlendirici özelliği ile liderlik birçok meslek alanında oldukça önemlidir. Bu mesleklerden biri de öğretmenliktir. Öğretmenlik mesleğinin toplumun ilerlemesine en büyük katkıyı sağladığı kaçınılmaz bir gerçektir. Toplumdaki bireylerin her yönden gelişmesini sağlayan öğretmenler daha küçük yaşlardan itibaren bireylere öğretim liderliğini yapan en önemli kişilerdir. Toplumda birçok farklı özellikteki bireyin varlığı düşünüldüğünde burada gözümüze çarpan bir gerçek de vardır ki o da özel eğitimdir. Akranlarından farklı gelişim özellikleri gösteren özel eğitim öğrencilerine liderlik yapmak, günümüzün dikkat çekilmesi gereken noktalarından biridir. Bu noktadan hareketle araştırmanın amacı, özel eğitim okullarında görev yapan özel eğitim öğretmenlerinin öğretimsel liderliklerini ortaya koymaktır. Araştırmada geçmişten gelen ve olağan bir şekilde devam eden olayın ya da durumun ayrıntılı bir şekilde detaylandırılarak betimlenmesini sağlayan betimsel tarama modeli kullanılmıştır. Bu araştırmanın evrenini; 2023-2024 eğitim öğretim yılında Milli Eğitim Bakanlığı bünyesinde görev yapan özel eğitim öğretmenleri oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise ülke genelinde Milli Eğitim Bakanlığının bünyesinde kamu kurumlarında görev yapmakta olan seçkisiz olmayan (rastgele olmayan) örnekleme yöntemlerinden amaçlı örnekleme yöntemi ile belirlenmiş olan 300 özel eğitim öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri toplanırken öncelikle katılımcıların demografik bilgilerine ilişkin kişisel bilgileri 'Kişisel Bilgi Formu' doldurularak alınmıştır. Özel eğitim öğretmenlerinin öğretimsel liderlik becerilerine ulaşabilmek için ise 'Öğretmenlerin Öğretimsel Liderlik Rolleri Ölçeği' nden yararlanılmıştır. Bu araştırmada veriler SPSS 20.0 (Statistical Package for Social Sciences) programı ile analiz edilmiştir. Verilerin analizlerinde sayı, yüzde, ortalama ve standart sapma gibi betimsel istatistiksel metodlar kullanılmıştır. Verilerin analizi yapılırken kullanılacak olan yöntemin belirlenmesi için verilerin normal dağılım gösterip göstermediğine bakılmıştır. Yapılan analizlerde öğretimsel liderlik ölçeğinin tamamı ve alt boyutları incelendiğinde genelde öğretimsel liderlik alt boyutlarına ait değerlerin yüksek düzeyde bir farkındalığa sahip olduğu ortaya konulmuştur. Bu da özel eğitim öğretmenlerinin eğitim öğretim süreci içerisinde belirlenen öğretimsel liderlik özelliklerini yerine getirerek öğrenen bireylerin gelişime ve toplumun bir üst düzeye çıkarılmasına katkı sağlandığını göstermektedir.

Anahtar Kelimeler: Liderlik, Öğretimsel Liderlik, Özel Eğitim, Özel Eğitim Öğretmeni