İBN SİNA FELSEFESINDE VARLIĞIN MAHİYETİ


Abstract views: 54 / PDF downloads: 18

Authors

  • ALKIM BURAK YÜCELER Atatürk üniversitesi

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.12543656

Keywords:

İBN SİNA, Varlık, Mahiyet

Abstract

Özet

İbn Sina'nın varlık felsefesini ele alan bu makalenin temel amacı, filozofun varlık ve mahiyet kavramlarına yönelik temel düşüncelerini açıklamak ve anlamaktır. Makale, İbn Sina'nın ontolojik perspektifini ortaya koymak ve onun varlıkla mahiyet arasındaki ilişkiyi nasıl kavramsallaştırdığını anlatmak üzerine odaklanır. İbn Sina'nın varlık felsefesinin ana hatlarını çizerek, varlığın temel niteliklerini ve varlık ile mahiyet arasındaki ilişkiyi aydınlatmaya çalışır. Aynı zamanda, İbn Sina'nın varlık düzeylerini sınıflandırma yöntemini ve varlıklar arasındaki neden-sonuç ilişkilerini nasıl değerlendirdiğini ele alarak, filozofun evrenin yapısını anlama çabasını vurgular.

İbn Sina'nın düşüncelerinin tarihsel ve felsefi bağlamını da ele alarak, onun düşünsel mirasının nasıl şekillendiğini ve ilerleyen dönemlerdeki düşünce akımlarına nasıl etki ettiğini açıklamayı amaçlar. İbn Sina'nın varlık felsefesi, Orta Çağ İslam dünyasındaki düşünce geleneği üzerindeki etkisiyle birlikte, genel olarak felsefe tarihindeki yerini vurgular.

Bu şekilde, makale, İbn Sina'nın varlık felsefesinin ana hatlarını çizerek, filozofun düşünce sistemini anlamak ve değerlendirmek isteyen okuyuculara odaklanmış bir inceleme sunmayı amaçlamaktadır. İbn Sina, Orta Çağ İslam dünyasının önde gelen filozoflarından biridir ve varlık felsefesi konusundaki düşünceleri önemli bir etki bırakmıştır. İbn Sina'nın varlığın mahiyeti üzerine geliştirdiği düşünceler, ontolojik bir derinlik taşımaktadır.

İbn Sina'nın varlık felsefesinin merkezinde, varlığın mahiyeti ile bu mahiyetin varlıkla ilişkisi bulunmaktadır. Ona göre, varlık ve mahiyet birbirinden ayrılamaz bir birliktelik içerisindedir. Varlık, bir şeyin gerçek varoluşunu temsil ederken, mahiyet ise o şeyin niteliklerini ve özünü ifade eder. İbn Sina, varlığın temel özellikleri üzerinden evrenin temel yapısını anlamaya yönelik bir çaba içerisindedir.

Filozof, varlıkları farklı düzeylere ayırarak bir sınıflandırma yapar. Fiziksel varlıklar, zihinsel varlıklar ve ilahi varlık gibi ayrı düzeylerde varlıkların bulunduğunu savunur. Bu sınıflandırma, İbn Sina'nın evrenin çeşitli yönlerini anlama çabasının bir yansımasıdır.

Ayrıca, İbn Sina varlıklar arasındaki neden ve sonuç ilişkilerine de odaklanır. Her varlığın bir nedeni olduğunu savunur ve bu nedenler arasında bir hiyerarşi bulunduğunu düşünür. Bu perspektif, evrenin düzeni ve yapısını anlamak adına İbn Sina'nın metafizik anlayışını ön plana çıkarır.

İbn Sina'nın varlık felsefesi, Orta Çağ İslam dünyasındaki düşünsel geleneği etkilemiş ve aynı zamanda batı dünyasındaki Scholastic düşünce geleneğine önemli katkılarda bulunmuştur. Filozofun bu düşünceleri, genel olarak felsefe tarihinde derinlemesine bir etki bırakmış ve ontoloji konusunda ileri düzeyde bir anlayış geliştirmiştir.

Anahtar kelimeler: İbn Sina, Varlık, Mahiyet

References

ALFĀRĀBĪ. ad-Da’āwa al- Qalbiyyah. Hyderabad, 1349.

ALFĀRĀBĪ. al-Siyāsah al-Madaniyah. Hyderabad, 1346.

ALFĀRĀBĪ. Fī Ithbāt al-Mufāriqat. Hyderabad, 1926.

ALFĀRĀBĪ. K. al-Hurūf. Ed: Muhsin Mahdī. Beirut, 1969.

ALFĀRĀBĪ. “‘Uyun al-Masā’il.” in al-Majmū’. Cairo, 1907.

ATAY, Hüseyin. İbn Sînâ’da Varlık Nazariyesi. Ankara: Kültür Bakanlığı, 2001.

AY, Mahmut. Sadruşşerî’a’da Varlık (Existence in Sadr al-Sarī’ah). Ankara: İlahiyat, 2006.

Bertolacci, A., 2002, “The Doctrine of Material and Formal Causality in the ‘Ilāhiyyāt’ of İbn Sînâ’s Kitāb al-Šifāʾ”, Quaestio, 2: 125–154.

IBN SĪNĀ. al-Ishārāt wa-t-Tanbīhāt. Turkish Trans: Muhittin Macit-Ali Durusoy- Ekrem Demirli, İstanbul: Vakıflar Genel Müdürlüğü, 2011.

IBN SĪNĀ. Kitāb ash-Shifā’/Ilāhiyyat(Metafizik I). Turkish Trans: Ekrem Demirli- Ömer Türker, İstanbul: Litera, 2004.

IBN SĪNĀ. at-Ta‘līqāt. Ed: Abdurrahman Badawī. Cairo: 1947.

ÜLKEN, H. Ziya. Varlık ve Oluş (Existence and Being). Ankara: 1968.

SARTRE, J.P. Varlık ve Hiçlik (A phenomenological Essay on Ontology). Trans: Hazel E. Barnes, New York: Washington Square Press, 1956.

Al-Ilāhiyyāt min Kitāb al-Šifāʾ, [ed. by], H. al-Āmūlī, Maktab al-Iʾlām al-Islāmī, Qum: Markaz al-Našr, 1418 H.q./1376 H. š [1997–8].

GOODMAN, Lenn E. İbn Sînâ. New York: Cornell University Press, 2006.

Downloads

Published

2024-06-27

How to Cite

YÜCELER, A. B. (2024). İBN SİNA FELSEFESINDE VARLIĞIN MAHİYETİ. ASES EDUSCI (INTERNATIONAL JOURNAL OF EDUCATIONAL SCIENCES) ISSN: 2822-6844, 4(1). https://doi.org/10.5281/zenodo.12543656