Yöneticilerin Karar Verme Tarzları İle Kişilik Özellikleri Ve Örgüt Kültürü Etkileşimi


Abstract views: 180 / PDF downloads: 54

Authors

Keywords:

Karar Verme Tarzları, Örgüt Kültürü, Kişilik Özellikleri

Abstract

Toplum için faydalı çıktılar üretmek ve girişimcisi adına ekonomik kazanç sağlamak amacıyla kurulmuş olan örgütlerin yöneticileri karşı karşıya kaldıkları sorunların çözümünde, örgütün hedeflerine uygun olacak şekilde alternatifler arasında seçim yapmak, başka bir deyişle karar vermek durumundadırlar. Araştırmamızda karar ve karar verme kavramları üzerinde durulmuş ve antik çağlardan beri insan hayatında önemli bir yer işgal eden karar verme davranışının önemi, türleri, süreç ve modelleri ve karar verme tarzları alanyazın bağlamında keşfedici sıralı karma yöntem deseni kullanılarak incelenmiştir. Çalışmanın amacı, ülkemiz ekonomisine önemli bir etkisi ve katkısı olan çalışanların, lider kişilerin kişilik özelliklerinin ve örgüt kültürünün etkisini incelemektir. Araştırmanın evrenini Tarsus İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü çalışanları oluşturmaktadır. Çalışmada, karar vermenin karmaşık ve dinamik bir süreç olarak kabul edildiği nicel ve nitel araştırma yöntemleri kullanmıştır. Yapılan nicel ve nitel araştırmaların bulguları incelendiğinde, karar verme tarzları ile beş büyük kişilik faktörü boyutları arasında ve örgüt kültürü algısı arasında anlamlı ilişkiler tespit edilmiştir. Duygusal dengesizliğin sezgisel karar verme davranışı üzerinde pozitif etkisi olduğu, özdisiplin kişilik özelliğinin negatif yönde ve duygusal dengesizliğin pozitif yönde, anlık karar verme davranışı üzerinde anlamlı etkisi olduğu, rasyonel karar verme davranışı üzerinde bağımsız değişkenlerden özdisiplin kişilik özelliğinin ve deneyime açıklık kişilik özelliğinin pozitif yönde anlamlı etkisi olduğu, bağımlı karar verme davranışı üzerinde bağımsız değişkenlerden uyumluluk kişilik özelliğinin pozitif yönde ve deneyime açıklık kişilik özelliğinin ise negatif yönde anlamlı etkileri olduğu görülmektedir. Diğer örgüt kültürü alt boyutlarının karar verme üzerinde etkisi tespit edilememiştir.

References

Aktaş, M. A. (2001).Bir Kamu Kuruluşunun Üst Düzey Yöneticilerinin İş Stresi ve Kişilik Özellikleri, Ankara Üniversitesi SSF Dergisi. 56 (4), 25-42

Aktaş, H. & E. Şimşek (2014). “Örgütsel Sessizlik ile Algılanan Bireysel Performans, Örgüt Kültürü & Demografik Değişkenler Arasındaki Etkileşim.” Akdeniz İİBF Dergisi 14, 24-52

Bayram, N., & ,Aydemir M., (2017). "Decision-making styles & personality traits." International Journal of Recent Advances in Organizational Behaviour & Decision Sciences 3.1 905-915

Briggs, Clark, & Patrick Little (2008). "Impacts of organizational culture & personality traits on decision‐making in technical Organisations." Systems Engineering 11.1 15-26

Cambaz, M. (2019). “Genç yetişkinlerdeki kişilik tipleri ile karar verme stratejileri arasındaki ilişkinin incelenmesi”. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Sosyal Bilimler Enstitüsü İstanbul Aydın Üniversitesi

Cameron, K., S. & Quinn, R., E. (1992). Report on Diagnosing & Changing Organizational Culture. Massachusetts: Adison-Wesley

Cameron, Kim S. & Robert E.(2011). Quinn. Diagnosing & Changing Organizational Culture Based on the Competing Values Framework. Reading: Addison-Wesley

Creswell, John W. (2012). Educational research: Planning, conducting, & evaluating quantitative. Pearson 4th Edition

Creswell, J. W. (2014). Nitel Araştırma Yöntemleri Beş Yaklaşıma Göre Nitel Araştırma & Araştırma Deseni. Çev. Bütün, M. & Demir, S. B., Siyasal.

Cüceloğlu, D. (2020). İnsan & Davranışı Psikolojinin Temel Kavramları 38.Basım İstanbul: Remzi Kitapevi

Çalışır, M. (2008). “Organizing Corporate Culture: A Case Study of a Turkish Software Company.” Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi: Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü

Drucker, Peter F. (1992). Etkin Yöneticilik. Çev. Ahmet Özden & Nuray Tunalı. İstanbul: Eti Kitapları

Ercan, G. & Altunay, E.(2015). İlkokul ve Ortaokul Yöneticilerinin Kişilik Özellikleri İle Karar Verme Becerileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi(İzmir İli Örneği), OMÜ Eğit. Fak. Derg.34(2),120-143

Erdoğan, İ. (1999). İşletme Yönetiminde Örgütsel Davranış. İstanbul: İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi

Eren, E. (2015). Örgütsel Davranış & Yönetim Psikolojisi. İstanbul: Beta Basım Yayın

Erkmen, T. (2010). İşletmelerin Başarısındaki En Temel Paradigma Örgüt Kültürü. İstanbul: Beta Basım

Eroğlu, E. (2016). "Merkezi spor yönetiminde örgüt kültürünün & çalışanların kişilik özelliklerinin karar verme stillerine etkisinin incelenmesi." Yayınlanmamış Doktora Tezi, Kütahya Dumlupınar Üniversitesi

Feist, J. & G. J. Feist. (2006). Theories of Personality. New York: McGraw Hill

Freedman, J. L. David O. Sears & J. M. Carlsmith (2003). Sosyal Psikoloji. İmge kitabevi

Göl, E. (2018). “Yükseköğretimde örgüt kültürü ile yönetsel karar verme stillerinin ilişkisi” Yayınlanmamış Doktora Tezi. Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü

Gürbüz, S. & F. Şahin. (2017). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Seçkin yayınevi

Harris, R. (1998). Introduction to Decision Making. California: Vanguard University of Southern California

Hofstede, G. (1991). Cultures & Organisations-Software of the Mind. New York: The McGraw-Hill Companies

Kıranlı, S.,ve İlğan, A. (2007). Eğitim Örgütlerinde Karar Verme Aşamasında Etik, Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Elektronik Eğitim Fakültesi Dergisi, 14, 150-162

Koçel, T. (2014). İşletme yöneticiliği. İstanbul: Beta Yayınları

Lee, D., Philip N. & Robert P. (1999). Decision Making in Organisations. Engl& : Pearson Education Limited

Özer, A. (2012). “Örgütsel Karar Verme & Yönetişim.” Türk İdare Dergisi 84.475147-170.

Riaz, MN, Riaz, MA ve Batool, N. (2012). Karar Verme Stillerinin Yordayıcısı Olarak Kişilik Tipleri. Davranış Bilimleri Dergisi, 22 (2).

Sağır, C. (2006). “Karar verme sürecini etkileyen faktörler & karar verme sürecinde etiğin önemi: Uygulamalı bir araştırma.” Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yönetim & Organizasyon Ana Bilim Dalı

Schein, Edgar H. (1990). “American psychologist.” Organizational Culture 4.2. 109-119

Schwartz, H., & Davis, S., M. (1981). “Matching Corporate Culture & Business Strategy.” Organizational Dynamics 10.1. 30-48

Scott, S., G. & Bruce, R., A. (1995). “Decision-Making Style: The Development & Assessment of a New Measure.” Educational & Psychological Measurement 55.5. 818-831

Şahin, F. (2012). Büyük Adam Düşüncesinden Liderlikte Özellikler Kuramına Kavramsal Bir Bakış, C.Ü. iktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 13 (1), 141-163

Şimşek, M.Ş. (2002). Yönetim ve Organizasyon, Konya: Günay Ofset.

Taşdelen, A. (2001). “Öğretmen adaylarının bazı psiko sosyal değişkenlere göre karar verme stilleri.” Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 10.10. 40-52

TDK. (2023). Türk Dil Kurumu. https://sozluk.gov.tr/ E. Tarihi: 01.05.2023

Topal, Barbaros H. (2014). Yönetimde karar verme stillerinin örgüt kültürüne etkisi. Diss. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul aydın üniversitesi sosyal bilimleri enstitüsü

Tortop, N., Eyüp G. İsbir, B. Aykaç, H. Yayman & M. Akif Özer , (2016).Yönetim bilimi. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık

Uzunsakal, E. & D. Yıldız. (2018). "Alan araştırmalarında güvenilirlik testlerinin karşılaştırılması & tarımsal veriler üzerine bir uygulama." Uygulamalı Sosyal Bilimler Dergisi 2.1 14-28

Üngüren, E. (2011). "Psiko biyolojik kişilik kuramı ekseninde yöneticilerin kişilik özellikleri, karar verme stilleri & örgütsel sonuçlara yansımaları." Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü

Yalçın, O. (2015). “Kişilik Özelliklerinin & Risk Algısının Karar Verme Tarzlarına Etkisi: Pilotlar Üzerinde Bir Araştırma.” Yayımlanmamış Doktora Tezi, İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü

Downloads

Published

2023-06-20

How to Cite

saklı, müge, & baş, mehmet. (2023). Yöneticilerin Karar Verme Tarzları İle Kişilik Özellikleri Ve Örgüt Kültürü Etkileşimi. ASES EDUSCI (INTERNATIONAL JOURNAL OF EDUCATIONAL SCIENCES) ISSN: 2822-6844, 3(1), 1–26. Retrieved from https://e-edusci.com/index.php/edusci/article/view/11